De gefaseerde heropening van de economie

In de vorige flash haalden we al aan dat de lockdown in Europa versoepeld werd, de VS volgen nu geleidelijk aan. De beslissingsbevoegdheid ligt niet bij de president, maar bij de gouverneurs van de staten. Een staat moet eerst een driefasenplan doorlopen vooraleer ze de lockdownmaatregelen mag opheffen. Als gedurende 14 dagen aan een aantal criteria wordt voldaan, gaat een staat naar de volgende fase en worden de maatregelen verder versoepeld. Het aantal nieuwe besmettingen, de beschikbaarheid binnen intensieve zorg en de omvang van de testing spelen daarbij een doorslaggevende rol.

Op 26 mei 2020 hadden 24 staten nog geen versoepelingsmaatregelen genomen om hun economie te heropenen, terwijl 26 staten dat wel deden. New York, de zwaarst getroffen staat, zag de sterkste vooruitgang in de heropening. Kortom, in 27 staten zijn de maatregelen al versoepeld. In vergelijking met eerder zwaar getroffen regio’s in China en Europa, schakelt de VS dus veel sneller. De keerzijde van de medaille is dat de kans op een tweede golf van coronabesmettingen groter wordt. We volgen dit nauwgezet op.

Hoopgevende aankondigingen van het vaccinonderzoek hebben mee gezorgd voor een positief beurssentiment.

Volgens dokter Fauci, hoofd van het Amerikaans instituut voor allergie- en infectieziekten en coronavirusraadgever van de Trump-administratie, zijn de resultaten veelbelovend. Hij voegde ook toe dat het meer dan denkbaar is dat een vaccin beschikbaar zal zijn tegen het einde van het jaar.

De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Jay Powell heeft in een TV-interview de economische situatie belicht met een geruststellende ondertoon. De Amerikaanse economie zou in het tweede kwartaal met meer dan 30 % kunnen krimpen, maar er zal geen depressie-achtige economische duik komen. Het aantal werklozen zal vergelijkbaar zijn met dat in de jaren dertig, toen de werkloosheidsgraad een piek bereikte van bijna 25 %. Maar dit zal van veel kortere duur zijn. De kans is volgens Powell groot dat we in het derde kwartaal opnieuw een positieve groei zullen zien. De aard van de huidige toestand in combinatie met de dynamiek van de VS en de kracht van het financiële systeem zullen de weg effenen voor een aanzienlijk herstel. Hij speculeerde niet over de vorm van herstel, maar schatte dat de VS uiteindelijk sterker zal terugkeren. Hij waarschuwde wel dat een volledig herstel er mogelijk pas komt nadat een vaccin voor het coronavirus is gevonden.

De factoren die volgens hem het verschil maken tegenover het tijdperk van de depressie, zijn een proactieve Fed en een congres dat al bijna 3.000 miljard dollar aan reddingsfondsen heeft goedgekeurd en een nieuwe ronde overweegt. Daarnaast is de oorzaak van deze neergang geen zeepbel van activa, maar eerder een door de mens veroorzaakte economische bevriezing. De Amerikaanse Centrale Bank heeft nog genoeg munitie over om de economie te blijven ondersteunen. Er is werkelijk geen limiet aan wat ze kunnen doen in kredietprogramma’s.

We verwachten dat het herstel geleidelijk aan wordt ingezet en dat we verbetering zullen zien vanaf het derde kwartaal van dit jaar. Het zal echter nog lang duren voordat het normale leven volledig terugkomt. Daarvoor zal waarschijnlijk een vaccin beschikbaar moeten zijn. 

De Duitse kanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron hebben een bijzonder voorstel op tafel gelegd om de economische gevolgen van het virus te bestrijden. Het plan omvat een ophaling van 500 miljard op de financiële markten door de Europese Commissie. Dat kapitaal wordt vervolgens in de vorm van subsidies verdeeld aan de economisch hardst getroffen landen. Elk lid van de Europese Unie zal bijdragen aan het ‘herstelfonds’, in verhouding met zijn aandeel in de EU-begroting. Als het Frans-Duitse plan niet wordt afgezwakt, zou het de eurozone dichter bij een fiscale unie kunnen brengen. Dit maakt dus de weg vrij voor fiscale overdachten van financieel veilige landen naar de minder bedeelden. Dit zou een teken zijn dat de Europese Unie meer dan ooit als een team kan en wil strijden tegen COVID-19.

Met het nieuwe voorstel lijken Duitsland en Frankrijk de Rubicon te zijn gepasseerd over het delen van de financiële pijn van de pandemie, al moet het wel nog goedgekeurd worden door de rest van de unie. De verandering van de doorgaans conservatieve houding van Duitsland is opmerkelijk en de financiële markten reageerden gunstig. Italië zou een duidelijke begunstigde van het fonds zijn. Het rendement op de tienjaarsobligaties daalde na het nieuws met bijna 20 basispunten tot 1,67 %. Dat was in lijn met het scenario dat we verwacht hadden en dus gunstig voor onze kernfondsen omwille van het grote gewicht in Italië.

Als de EU dit plan aanvaardt zonder te veel afzwakkende compromissen, zal het voorstel gunstige gevolgen hebben op lange termijn:

• Het zou de katalysator kunnen zijn voor een grotere EU-begroting, niet alleen gebaseerd op individuele bijdragen van lidstaten, maar ook op nieuwe EU-brede belastingen.
• Het zou de eurozone een beetje dichter bij een 'fiscale unie' brengen, wat nodig is om de unie te versterken en de economische groei terug aan te zwengelen.

De laatste weken zijn de spanningen tussen de VS en China teruggekeerd, maar de markt reageert hier heel lauw op. Ze percipieert dit als een ‘blame game’. Trump zoekt, met de naderende presidentsverkiezingen in het achterhoofd, een zondebok (China) voor de economische malaise. Hij wil namelijk zijn kansen op een tweede termijn gaaf houden.

Een goede waardemeter om de spanningen te volgen, is de evolutie van de wisselkoers tussen de Amerikaanse dollar en de Chinese munt. De laatste dagen heeft de wisselkoers opnieuw het zwaktepunt bereikt van augustus vorig jaar.Toen waren de handelsspanningen het meest intens. Een zwakke munt laat China immers toe om eventuele handelstarieven te compenseren met goedkopere Chinese exportprijzen. We blijven deze situatie nauwgezet opvolgen.