De Oekraïense crisis: een stand van zaken

De afgelopen dagen zijn de spanningen tussen Rusland en Oekraïne (gesteund door westerse regeringen) flink opgelopen. Moskou heeft een indrukwekkende militaire macht ingezet aan de grens met Oekraïne, ook in Wit-Rusland en in de Zwarte Zee. Ondanks aankondigingen van gedeeltelijke terugtrekking van troepen door de Russische regering, constateert de NAVO dat het ter plaatse niet het geval is, integendeel. Er zijn incidenten uitgebroken in de door pro-Russische rebellen gecontroleerde Dombass-regio, in wat een poging van Moskou zou kunnen zijn om een voorwendsel te vinden voor militair ingrijpen. Ten slotte zijn er grootschalige cyberaanvallen uitgevoerd op het Oekraïense ministerie van Defensie en het Oekraïense banksysteem.

Diplomatie blijft zeer actief in een poging het uitbreken van een gewapend conflict te voorkomen, maar de uitkomst ervan blijft zeer onzeker. De markten zijn de afgelopen dagen dan ook onderhevig geweest aan aanzienlijke volatiliteit, heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees.

We gaan uit van het principe dat we niet op weg zijn naar een grootschalig gewapend conflict, aangezien geen van beide partijen er belang bij heeft en wetende dat de NAVO geen verplichting heeft tot militair ingrijpen in Oekraïne, dat geen lidstaat is.

Wat we kunnen verwachten aan de westerse kant: sancties tegen mensen (oligarchen), het niet in gebruik nemen van Nordstream 2 (in samenwerking met Duitsland), een embargo op de Russische export, verbod op financiering van Rusland (met name de schuldmarkt die voor 25% in handen is van niet-residenten), beperkingen op de toegang tot Swift voor Russische banken, … Maar vergeet niet dat Rusland, dat een diepe recessie zou ondergaan, slechts een BBP (in dollars) vertegenwoordigt dat nauwelijks hoger is dan dat van Spanje. Zijn macro-economisch gewicht is op zichzelf niet systemisch op wereldschaal.

Een extra schok op de gas- en olieprijzen is zeer waarschijnlijk, maar de huidige prijzen hebben al sterk geanticipeerd op het risico van verslechtering van de situatie. Het zou ook een schok zijn voor de nominale inflatie, maar niet voor de kerninflatie (exclusief voedsel en energie), die meer bepalend is voor de economie en de markten.

Op beursniveau blijkt uit de geschiedenis van het ontstaan van gelokaliseerde naoorlogse conflicten dat ze geen blijvende en zeer significante impact hebben op de markten, zoals blijkt uit onderstaande tabel. De belangrijkste factor is de tijd die de markten nodig hebben om hun initiële verliezen goed te maken. We zien dat dit in bijna alle gevallen in 1 of 2 maanden gebeurt. Twee uitzonderingen zijn de aanval op Pearl Harbor (wereldoorlogscontext) en de aanval van Irak op Koeweit (toen de wereldeconomie in recessie was, wat nu helemaal niet het geval is).

Het is noch onze bedoeling, noch ons vermogen om de uitkomst van een geopolitieke gebeurtenis te voorspellen. Maar we zijn natuurlijk alert voor de mogelijke gevolgen op de markten, met de nodige koelbloedigheid.

Zoals we in onze laatste flashes al hebben gecommuniceerd, hebben we ons aan het begin van het jaar voorzichtiger gepositioneerd door onze stevige overweging in aandelen sterk te verminderen naar een lichte overweging. We herinneren u aan de belangrijkste redenen: een langdurige aanhoudende inflatiedruk en een agressievere reactie van centrale banken in deze context. De spanningen rond Oekraïne waren een bijkomende factor, maar niet de belangrijkste. We zijn ook onderwogen in Europa (mogelijk het zwaarst getroffen) ten opzichte van onze benchmark.

Daarnaast hebben we onze posities verhoogd in wat gewoonlijk "veilige havens" worden genoemd: Amerikaanse staatsobligaties, die ook een aantrekkelijker rendement boden na de laatste rentestijgingen, en bepaalde goudmijnen die zorgvuldig werden geselecteerd op basis van hun winstgevendheid- en duurzaamheidsprofiel. Ten slotte houden we een liquiditeitskussen aan dat ons in staat stelt te handelen volgens de opportuniteiten die zich aan ons voordoen.

Om te besluiten maken we gebruik van deze flits om u eraan te herinneren dat, zoals altijd op de financiële markten, paniek een slechte raadgever is en dat koelbloedigheid uw beste bondgenoot is.