5 positieve verrassingen in 2025

Waar we het ooit gelezen hebben en hoe dit precies gemeten wordt, dat zijn we helaas vergeten. Maar uit wetenschappelijk onderzoek zou blijken dat het vijfmaal meer energie vergt om een vrolijk deuntje te bedenken, dan om een treurzang te componeren. Bij uitbreiding geldt dat wellicht ook voor het uitwerken van een positief draaiboek voor de toekomst in vergelijking met een sombere prognose. Daarom wordt u, naarmate het jaareinde nadert, overstelpt met zwaarmoedige scenario’s waarin van alles en nog wat verkeerd loopt. Dat kost de auteurs gewoon minder energie.

Als tegengif voor al die droefgeestige onheilstijdingen schetsen we vijf ontwikkelingen die in het komende jaar beter kunnen aflopen dan nu wordt verwacht. Zelfs al valt het later in werkelijkheid wat tegen, dan hebben we ons gemoed toch even kunnen opwarmen aan de gedachte. Vorfreude ist schönste Freude, leerden we bij onze oosterburen. 

We beginnen waar de nood het hoogst is. Het zou zomaar kunnen dat er binnenkort inderdaad een wapenstilstand wordt afgekondigd aan het Oekraïens-Russische front, gevolgd door vredesonderhandelingen die leiden tot een duurzaam evenwicht. Ondanks al het grimmige nieuws staan we er niet meer zo ver van af. In theorie, althans.

De regering in Kiev kan intussen niet meer anders dan zich neer te leggen bij de feiten. De realiteit is helaas dat het haast onmogelijk is geworden om de door Rusland geroofde gebieden te heroveren. Voor Rusland lonkt anderzijds een economische afgrond omdat de oorlogsinspanningen het land volledig dreigen te ontwrichten. Niet op korte termijn omdat de oorlogsindustrie de economische groei aanjaagt, maar wel op middellange termijn omdat de inflatie in een opwaartse spiraal terechtkomt en het gebrek aan investeringen in basisinfrastructuur het land destabiliseert.

Doortastende druk op beide partijen, door de VS op Kiev en vanuit China op Moskou, kan dit proces aanzienlijk versnellen. De kunst bestaat erin om beide kampen een oplossing te bieden die als een overwinning verkocht kan worden aan het binnenlandse electoraat. Dat is alleszins mogelijk. De door Rusland veroverde gebieden komen (in zeer ruwe lijnen) overeen met de oostelijke provincies die volgens de akkoorden van Minsk (II) in 2015 een grotere autonomie moesten krijgen. Dat gebeurde om diverse redenen niet, wat leidde tot groeiende ergernis in Rusland. De regering in Kiev kan de consolidatie van de huidige situatie aan het oostelijke front intern verkopen als een toegift aan de Europese leiders die het akkoord destijds heel moeizaam in elkaar hadden geknutseld.

De slaagkans van een dergelijk vredesplan stijgt aanzienlijk wanneer het gekoppeld wordt aan de belofte van verregaande economische steunmaatregelen en een marshallplan¹ voor de heropbouw van de kapotgeschoten infrastructuur in Oekraïne.

In Moskou kan men stellen dat hun vaderlandslievende actie datzelfde Westen op de knieën heeft gekregen en het nodige respect heeft afgedwongen. Als dat een vredesakkoord kan bespoedigen, mag wat ons betreft eenieder die een pluim in de inktpot steekt zijn eigen waarheid verzinnen en optekenen.

De start van dit vredesproces kan een adrenalinestoot geven aan de Europese economie, die steeds nadrukkelijker wordt geconfronteerd met haar competitieve achterstand ten opzichte van de VS en haar industriële verval niet meer kan ontkennen. Op het Oude Continent ogen de conjunctuurindicatoren momenteel erg zwak en zal men het nieuws over een geloofwaardig vredesplan ten zeerste appreciëren.

De invloedrijke wetenschapsfilosoof Karl Popper² stelde dat het onze plicht is om optimistisch te zijn. Maar dat ontneemt ons niet het recht om ook realistisch te zijn. De politieke instabiliteit in Frankrijk en Duitsland ondermijnt momenteel de kracht van de Europese Unie. Anderzijds kan de nieuwbakken Amerikaanse president zijn rol als vredesduif snel beu zijn.

Maar laat zulke tobberige denkbeelden niet doorwegen, want we kijken intussen al naar een tweede positieve scenario dat kan worden afgeleid uit de verwachte conjuncturele opstoot in de VS.

De conjunctuurgolf kan in beweging worden gezet door het geestdriftige onthaal dat de Trump-administratie te wachten staat. Tenminste, voor zover die in staat is om de beloofde verlaging van de bedrijfsbelastingen door te drukken en de regelgevende druk op de Amerikaanse ondernemingen te verlagen, zonder de inflatie opnieuw aan te zwengelen.

In zo’n scenario kunnen de Amerikaanse bedrijfswinsten verder versnellen op hun reeds indrukwekkende groeipad en – ceteris paribus³ – de aandelenbeurzen naar nieuwe recordniveaus brengen. De vermoede steun van het Trump-regime voor de Amerikaanse megabedrijven als middel om economische hegemonie op te leggen, kan de Magnificent 7 en de roemruchte FANG-index⁴ naar stratosferische hoogte leiden.

Een derde positieve impuls voor de financiële markten zou zowaar kunnen komen van de Amerikaanse centrale bank. Men gaat er momenteel van uit dat de rentedaling op 18 december voorlopig de laatste zal zijn. Naar verwachting zou de pauzeknop ingedrukt blijven tot het derde kwartaal van 2025. Om zijn huidige terughoudendheid te verklaren, beroept de Fed zich op de koppige inflatiecijfers die op dit niveau geen uitnodiging tot verdere rentedalingen vormen. Maar diverse elementen kunnen de Fed toch tot grotere welwillendheid bewegen.

De meest voor de hand liggende reden zou een versnelling in de dalende trend van de inflatie-indicatoren zijn. We sluiten zo’n scenario niet uit als de huurprijzen stabiliseren en het bedrijfsleven zich voldoende aanpast aan de scherp opgelopen financieringskosten. Het neerwaartse potentieel van de Amerikaanse inflatie blijft beperkt, maar dat staat een versoepeling van het rentebeleid zeker niet in de weg. Een stabilisatie van de inflatie volstaat, en die wordt verwacht in de eerste helft van 2025. Wanneer de overtuiging van een dergelijke ontwikkeling concrete vorm begint te krijgen, zal het enthousiasme van de beleggersmeute nog moeilijk in te tomen zijn.

Anderzijds zal de administratie van Trump geen moeite sparen om de centrale bank meer onder druk te zetten. Haar onafhankelijkheid is een doorn in het oog van het centralistische regeringsbeleid, dat streeft naar de uitbreiding van de presidentiële macht. Een restrictief rentebeleid (zoals de Fed nu verkeerdelijk aanhoudt) kan de impact van de stimulerende economische maatregelen sterk afzwakken.

Onder de vorige regering van Trump werd de onafhankelijkheid van de centrale bank openlijk aangevallen, maar dat leidde tot averechtse gevolgen in 2018. Dat zal nu veel subtieler maar ook doelgerichter verlopen. Zo kan de Fed, onder meer door de dreiging van de invoering van crypto-munten, tot meer inschikkelijkheid bewogen worden. Maar Trump riskeert grote volatiliteit op de wisselmarkten en een scherp waardeverlies van de VS-dollar, wat sterk ontradend zal werken. Dat brengt ons naadloos bij een vierde, onverwachte plotwending.

De nieuwgekozen president maakt er geen geheim van dat hij verhogingen van de importtarieven als een voorhamer wil hanteren. Enerzijds om buitenlandse mogendheden tot meer geopolitieke inschikkelijkheid te bewegen, maar anderzijds ook om Amerikaanse bedrijven te ontraden om hun productie naar lageloonlanden te verhuizen.

Het tweede aspect zal in het beste geval leiden tot nog meer automatisatie en dus tot verwoesting van de werkgelegenheid. In het meest waarschijnlijke geval leidt deze politiek tot een oververhitting van de interne arbeidsmarkt, en dat veroorzaakt onvermijdelijk oplopende loondruk en hogere inflatie.

In beide scenario’s wordt de president zeer snel geconfronteerd met de averechtse gevolgen van zijn onverantwoorde tariefpolitiek en krijgt de internationale vrijhandel opnieuw de nodige ademruimte. Alleen China en een beperkt aantal Europese producten zullen in zo’n scenario nog de volle laag krijgen. De Europese markten surfen dan in 2025 hoger op een golf van opluchting. 

Tot slot, en om met een optimistische noot te eindigen: Wout van Aert en Remco Evenepoel blijven in 2025 op wonderlijke wijze gespaard van de brute pech die beide sporthelden al jaren achtervolgt. Tot grote blijdschap van wielerminnend België rijgen ze de overwinningen in de voorjaarsklassieker, kleine rittenwedstrijden en grote rondes naadloos aan elkaar, zodat de inwoners van dit kleine land hun groeiende economische problemen en oplopende budgettekorten voor even kunnen vergeten.