Het jaar van de Rat

24 januari 2020

De mensensoort waant zich aan de top van de biologische piramide. De meeste andere diersoorten zouden het bij deze gedachte willen uitgieren van het lachen, maar zwijgen liever stil bij de wreedheid en de kortzichtigheid van deze toevallig gemuteerde aapachtige, die zijn eigen habitat tegen recordtempo vernietigt.

Deze eigenwaan is ook erg misleidend. Statistisch doen heel wat andere soorten het veel beter, maar die houden zich (voorlopig) gedeisd. De veel succesrijkere mier ijvert rustig ondergronds verder, terwijl bacteriën als nooit tevoren floreren en zich steeds beter weten te wapenen tegen antibiotica.

Maar onze lezers weten beter, veel beter.

Een type doet het beter dan ooit tevoren en wil zijn groeiende succes niet langer verborgen houden. Dat sommige biologen beweren dat ze geen echte vorm van leven zijn, zal het virus overigens worst wezen. Het maakt hen alleen maar moeilijker te bestrijden. Hun strategisch plan is geniaal uitgekiend: zelf niets doen, alleen aanhaken aan een gastheercel, die vervolgens doen bezwijken om hiermee een volle lading gekloonde afstammelingen op weg sturen naar een nieuwe prooi.

De nieuwe versie van het coronavirus heeft daarenboven de timing van zijn optreden op excellente wijze gekozen. Net op het moment dat in China honderden miljoenen mensen zich voor het Chinese nieuwjaar verplaatsen, waardoor de proliferatie zich maximaal kan ontplooien. Het nieuwe jaar van de rat startte niet onder het beste gesternte.

Naast de werkelijke slachtoffers viel er ook wat beursschade op te meten. Voorlopig is dit beperkt gebleven tot de beurs van Hong Kong en aandelen uit de luxesector. Minder familiebezoek in China, de belangrijkste groeimarkt voor luxeartikelen, betekent nu eenmaal minder cadeaus.

Dat men een dergelijke ontwikkeling in miljoenensteden van China en het overbevolkte Hong Kong liever niet ziet gebeuren is evident. Het geeft alleszins aan dat hun huidige levenswijze drastisch moet veranderen om te vermijden dat er ooit een virus tot ontwikkeling komt dat niet meer afgeremd kan worden.

De vergelijking (vanuit financieel perspectief) van de huidige uitbraak en de SARS-crisis in de periode 2002-2003 valt moeilijk. In de eerste jaren van het millennium moest immers ook worden afgerekend met de gigantische terugval van de NASDAQ-aandelen, wat vanzelfsprekend niet in verband stond met de vrees voor een pandemische verspreiding van het gevreesde virus.

Grafiek 1: Evolutie van de wereldindex, de aandelenbeurs in Hong Kong en enkele aandelen uit de luxesector

Grafiek 1: Amerikaanse conjunctuurprognose voor de diensten- en industriële sectoren

Na een initieel knikje blijken de beurzen in Europa en vooral de VS zich echter snel te herstellen. De aandelen op het Europese vasteland kijken vooral uit naar een wereldwijd herstel van de economische groei, dat het gevolg zou moeten zijn de (voorlopige) vrede in de handelsoorlog tussen China en de VS.

Ook al is de inhoud van het akkoord moeilijk in te schatten wat betreft zijn impact op de globale wereldgroei, toch verwarmen de financiële markten zich aan de vaststelling dat men zowel in Washington als Beijing verstandig genoeg is geweest om de loopgravenoorlog waarin men dreigde te verzeilen, op tijd stop te zetten(1).

In de VS ligt de focus momenteel vooral op de publicatie van de bedrijfsresultaten. Telkens opnieuw een spannend verhaal met onvoorziene wendingen en diepe teleurstellingen en positieve verrassingen, die leiden tot aandoenlijke wanhoop of tot euforische koersreacties van individuele bedrijven.

Deze keer is het echter niet zozeer de grote dispersie in de returns van aandelen die onze aandacht trekt, maar wel het gemiddelde groeicijfer. De verwachtingen omtrent de winstcijfers die dit kwartaal worden gepubliceerd, waren immers niet erg hooggespannen omdat analisten ervan uitgaan dat een evenaring van de recordniveaus uit de voorbije periode moeilijk te realiseren zal zijn, laat staan dat de groeivoet van de bedrijfswinsten nog zou kunnen versnellen.

We houden er wat dit betreft echter graag een andere mening op na. Voorlopig krijgen we hierbij overschot van gelijk. Met weliswaar slechts 16 % van de bedrijven geteld, liggen de ondernemingswinsten 5 % hoger dan de verwachtingen. Reden genoeg om ons optimisme te bewaren, wat zich ook uitdrukt in een blijvende overweging van aandelen in onze kernfondsen. Temeer omdat ook de volatiliteit op de aandelenmarkten relatief laag blijft, terwijl de rentetarieven zich opmerkelijk gedeisd houden. We verwachten wel een zeer beperkte opwaartse beweging van de langetermijnrente wanneer de wereldeconomie zich werkelijk op gang zou trekken.

De combinatie van lage rente, beperkte beursvolatiliteit en beter-dan-verwachte- bedrijfsresultaten vormde steeds het ideale recept voor oordeelkundig gespreide aandelenbeleggingen. Voor de VS moet er wel aan worden toegevoegd dat de risicopremie(2) intussen tot een gemiddeld niveau is teruggevallen. Het spreekwoordelijke laaghangend fruit is weg. Maar dat hebben we gelukkig vorig jaar al voor u weten te plukken.

Grafiek 2: Verwachte risicopremie op de Amerikaanse aandelenbeurs

Grafiek 2: Amerikaanse werkloosheidsgraad en procentuele stijging van de loonmassa

Ook in Europa zijn de risicopremies teruggevallen, maar ze bevinden zich nog steeds ver boven de historische niveaus. Dat weerspiegelt het wantrouwen dat beursbeleggers nog altijd koesteren over het toekomstige groeipad van de Europese economie. Dat is zeer begrijpelijk na een reeks van ontgoochelende jaren waarin Europa er maar niet in slaagde om zijn economische activiteit te versnellen, ondanks de drastische ingreep waarbij de ECB overging tot het opleggen van negatieve rentevoeten.

De dollarwisselkoers weet zich intussen te stabiliseren tot een niveau dat zeer dicht aanleunt tegen onze modelwaarde.

Grafiek 3: US $ per euro in vergelijking met onze modelwaarde

Grafiek 3: Koersontwikkelingen op de Aziatische beurzen

De verzwakking van de US$ ten opzichte van de euro die zich eind vorig jaar manifesteerde, bleek van tijdelijke orde en had o.i. vooral te maken met een overijverige Chinese centrale bank die de yuan per se wilde verstevigen ten opzichte van de dollar en daarvoor waarschijnlijk wat te veel Greenbacks op de markt heeft gesmeten. Eens het vizier was bijgesteld, bleek ook dit probleem snel opgelost.

(1) Stel u zich eens voor dat men in 1915 zoveel verstand had gehad, dan zou de mensheid veel onnoemelijke leed zijn bespaard. En zou het Spaanse griepvirus niet de kans hebben gehad om zoveel slachtoffers te maken, nog meer dan het oorlogsgeweld. Deze pandemie ontwikkelde zich overigens niet in Spanje maar in een Amerikaanse legerkazerne in Kansas en verspreidde zich door de troepenbewegingen van de VS naar Europa in 1917 en 1918. Zelfde verhaal: concentratie van gevogelte, varkens en mensen, opeengepakt in een weinig hygiënische legerkazerne.

(2) De risicopremie vormt de vergoeding die men mag verwachten van aandelenbeleggingen, ter compensatie van de hogere risicograad en koersschommelingen.

Lees meer

  • Amerika kleurt rood

    6 november 2024

    Het lijkt erop dat Trump – met overwicht – de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024 naar zich toe zal trekken. In de media werd een nek-aan-nekrace voorspeld, maar daarbij werd (voor de zoveelste keer) onvoldoende rekening gehouden met het disproportionele systeem van kiesmannen. In de voorafgaande maanden van deze stembusgang namen de financiële markten een duidelijker standpunt in waarbij aan de Republikeinse kandidaat een kans van meer dan 70 % werd toegekend.

  • Tussen droom en bedrijfsresultaat

    23 oktober 2024

    Wie in de jaren 80 op een willekeurige luchthaven was gestrand, kon de tijd doden met het lezen van tientallen bedrijfsmagazines, gedrukt op blinkend papier, die erop wezen dat een Japanse hegemonie in het internationale zakenleven nakend was. Die werd aangevuurd door een ongehinderde expansie en succesrijke exportproducten.

  • Wachten op de volgende trein

    2 oktober 2024

    Met een reuzensprong van 50 basispunten wil de Amerikaanse centrale bank (Fed) het signaal geven dat ze ditmaal wél op tijd weet te anticiperen op de evolutie van de inflatie-indicatoren. Zo’n knip in de beleidstarieven moet aangeven dat de opwaartse prijsbewegingen voldoende aan kracht verliezen, zodat het niet langer nodig is om de economie af te koelen met een restrictief beleid. Ze bouwen de verstikkend hoge beleidstarieven geleidelijk aan af en stoppen ook met de massale verkoop van obligaties om de langetermijnrente kunstmatig hoog te houden.