Thanksgiving

Het nu zo populaire Thanksgiving vond (waarschijnlijk) plaats ergens eind september 1621, als een traditioneel oogstfeest en werd pas een nationale feestdag (op het eind van november) onder president Lincoln in 1863. In het midden van de burgeroorlog zocht hij naar een symbolische gebeurtenis die de geschillen in het sterk verdeelde land kon overstijgen.

Wij betwijfelen of de 50 pelgrims  -zowat de helft van oorspronkelijke aantal dat het jaar voordien van de Mayflower stapte – en de 90 uitgenodigde indianen die aan de tafel zaten bij de originele dankzegging écht veel redenen hadden om te vieren. Dankzij de enige overlevende van een oorspronkelijke stam die de streek bevolkte, hadden de pelgrims weliswaar geleerd om mais te verbouwen en kalkoenen bleken niet zo moeilijk te bejagen, zodat er toch voldoende eten op tafel stond om 3 dagen te feesten. Al moet je je bij dit laatste niet te veel voorstellen wanneer de organisatie was overgelaten aan een strenge sekte van calvinisten.

De indiaanse genodigden verging het nadien erg slecht en ze zouden, zonder enige uitzondering, ten ondergaan aan de nieuw soortige ziektekiemen die de pelgrims meebrachten, terwijl ook deze nog bijzonder hachelijke tijden te wachten stonden.

Samen met de Amerikaanse beleggers hebben wij nu veel meer redenen om te vieren en – ook al is dat wat uit de mode –  dankbaar te zijn.

De beursindices scheerden onverhoopt hoge toppen en braken zelfs nieuwe records in de VS. In Europa werd dit slechts dunnetjes overgedaan. Wanneer enkel de evolutie van de prijzen in rekening wordt gebracht en dividenden niet worden meegerekend staat de MSCI-index voor de eurozone zelfs nog 10 % onder zijn vorige recordniveau dat reeds dateert van 2007.

Dit laatste duidt op een dubbel probleem. Enerzijds illustreert deze evolutie de beperkte daadkracht van de Europese economieën, die ondanks de massale liquiditeitsinjecties en de negatieve beleidsrente, er niet in slagen om de groeicijfers in opwaartse zin om te buigen. Anderzijds wijst dit op het te grote gewicht van de banksector in de EU.

Beide aspecten zijn vanzelfsprekend verbonden. De moeizame en dure oplossing die werd bedacht om het vertrouwen in de banksector te herstellen, had immers ook een belangrijke schaduwzijde. Door hogere kapitaalvereisten op te leggen aan de Europese banken, die geen mogelijkheid hadden om nieuw kapitaal aan te trekken, werden dan maar kredieten afgebouwd. Hierdoor stroomden de vele miljarden die de ECB in de richting van de financiële sector stuurde, niet door tot bij de bedrijven die bijgevolg onvoldoende konden genieten van de ultra gunstige financieringsvoorwaarden die de centrale bank heeft gecreëerd.

De Amerikaanse economie kent veel minder gewicht toe aan haar banksector. Dankzij een meer doortastende aanpak na de crisis van 2008, onder andere dankzij onmiddellijke liquiditeitsvoorzieningen en geloofwaardige stresstesten, kon de economie in de VS vandaar resoluut een opwaarts pad kiezen.

Tot nu toe werd deze Amerikaanse economische groeifase niet onderbroken, wat leidde tot spectaculaire beursstijgingen die konden worden gerealiseerd dankzij dalende rentetarieven, afnemende risicopremies en toenemende bedrijfsresultaten.

De ondernemingswinsten kennen echter de laatste maanden slechts een zeer beperkt groeiritme, maar dat wordt hen goedmoedig vergeven, na de recordniveaus die medio 2018 werden bereikt. Omwille van de pas doorgevoerde belastingverlagingen hadden de bedrijfswinsten toen een eenmalige, substantiële opstoot gekend, waardoor de vergelijking met de huidige winstniveaus wat mager uitvalt. Maar er wordt van uitgegaan dat dit slechts een basiseffect betreft, zodat volgend jaar er in vergelijking met dit jaar veel beter uit zal zien.

Het verschil in beursprestaties tussen de VS en de rest van wereld begint steeds draconischere vormen aan te nemen. Sedert 1991 steeg de Amerikaanse returnindex met meer dan 2000 %, de wereldindex (inclusief de VS!) kende ‘slechts’ een vertienvoudiging. Uitgedrukt in termen van jaarreturns duidt dat op een belangrijk verschil. Het gemiddelde aangroeiritme (inclusief dividenden en mits de nodige aanpassing voor de wisselkoers) in de VS bedroeg bijna 11 %, de globale index en beursindex van Europa steeg met gemiddeld 8 %. Deze returnverschillen zijn pas in de laatste decennia zo expliciet geworden. In de periode 1926-1996 evolueerden de wereldindex en de beurs van de VS ongeveer in gelijke orde van grootte. Nadien werd een belangrijk verschil in het voordeel van de VS uitgediept.