Een staaltje van de roerige jaren twintig

Hoewel het tempo van de stijging enigszins vertraagde, stegen de wereldwijde aandelenmarkten in april gemiddeld met iets meer dan 1 %. Dat zie je in de onderstaande grafiek. Europa en de VS lopen voorop, terwijl opkomende markten achterblijven. Deze zwakkere prestatie is voornamelijk te wijten aan een daling van de Chinese aandelenmarkt en vooral de Indiase aandelenmarkt, die lijdt onder een sterke toename van COVID-19-gevallen.

Beleggers zijn steeds optimistischer. Het is waar dat alles de afgelopen weken ook in die richting evolueerde, of het nu gaat om de goede prestaties van de economische indicatoren, de indrukwekkende cijfers van de bedrijfsresultaten, de versnelling van de vaccinatiecampagnes of de verbazingwekkende dynamiek van de Biden administratie . Laten we deze verschillende elementen eens bekijken.

We hebben in onze vorige updates vaak het snelle herstel van de inkoopmanagerindices laten zien (ISM cijfers). Die tonen het optimisme van de bedrijven. De werkloosheidscijfers zijn ook gestaag verbeterd de afgelopen maanden, net als de officiële BBP-cijfers in de meeste landen. Maar één indicator bleef achter: het consumentenvertrouwen. En dat is een belangrijk cijfer, want consumptie vertegenwoordigt een aanzienlijk deel van de economische groei.

Maar sinds twee maanden herstelt de vertrouwensindex sterk, zowel in de Verenigde Staten als in Europa, zoals je ziet in de grafiek hieronder. Het vooruitzicht op een geleidelijke opheffing van de lockdownmaatregelen, die dankzij de vaccinatie mogelijk permanent wordt, wakkert de hoop van de consument opnieuw aan. Beleggers zijn uiteraard verheugd over het vooruitzicht van verdere groei, gestimuleerd door gezinsuitgaven.

De bedrijfsresultaten waren al uitstekend in het vierde kwartaal van vorig jaar (zie update maart), en voor het eerste kwartaal van 2021 werden ze nog eens overtroffen. Ruim 60 % van de bedrijven heeft al gepubliceerd in de Verenigde Staten. Meer dan 85 % van die bedrijven doen het beter dan verwacht, met winsten die gemiddeld meer dan 20% boven de verwachting liggen (zie tabel hieronder). Dat geldt overigens voor alle sectoren, met uitzondering van genoteerd vastgoed. De grafiek laat ons ook zien dat het absolute winstniveau (excl. olie-energiesector) nu ruim boven de vorige piek van begin 2020 ligt.

Sinds de komst van Biden wordt er met een turbosnelheid gevaccineerd. De Amerikaanse president beloofde 100 miljoen eerste dosissen toegediend te hebben tijdens zijn eerste 100 dagen in het Witte Huis. Het werkelijke aantal ligt intussen ruim boven de 200 miljoen. Biden kondigde aan dat gevaccineerde mensen in het openbaar (maar niet op grote bijeenkomsten) zonder maskers mogen rondlopen. Met die beloningtactiek spoort Biden zijn medeburgers, waaronder Trump-aanhangers die aanvankelijk erg sceptisch waren, aan om de vaccinatie te accepteren.

Maar ook in Europa beginnen de vaccinatiecijfers te verbeteren. Hieronder zien we bijvoorbeeld duidelijk een versnelling in België sinds begin maart. De Europese Commissie sloot een overeenkomst af met Pfizer-Biontech voor de levering van 1,8 miljard extra dosissen. Dat voedt de hoop dat 70 % van de Europese volwassen bevolking tegen juli gevaccineerd zal zijn. De Europeanen zijn misschien gedoemd om de eeuwige tweede te worden, zoals wijlen Poulidor in de Tour de France, maar ook op het oude continent schijnt er licht aan het einde van de tunnel.

Wie had gedacht dat een president die door de republikeinen omschreven werd als karakterloos en zonder energie voor zo'n dynamiek en opeenstapeling van maatregelen zou zorgen in zo'n korte tijd? Biden werkt vaak met uitvoerende decreten om sneller te handelen, maar lijkt veel meer op Speedy Joe dan op Sleepy Joe. We vernoemden in onze vorige updates al het stimuleringsplan van 1.600 miljard euro met cheques voor huishoudens en het plan van 1.700 miljard euro voor infrastructuur. Tijdens zijn toespraak tot de Senaat voor zijn 100 dagen presidentschap, schetste Biden deze keer een zeer ambitieus project met de naam 'Project for American Families'. Het gaat om een plan van 1.800 miljard dollar om maatregelen zoals ouderschapsverlof te introduceren, grotendeels gefinancierd door belastingverhogingen voor de rijken.

Deze ongebreidelde dynamiek maakt Europeanen zenuwachtig. Zij vrezen achterop te lopen in het herstelproces. Frankrijk riep Europa al op om niet meer te aarzelen en de stimuleringsmaatregelen die vorig jaar zijn afgesproken zo snel mogelijk door te voeren, anders verdwijnt Speedy Joe achter de horizon. Wereldwijd lijkt er dus een soort vicieuze cirkel van de wedloop naar groei te ontstaan.

Al deze katalysatoren geven een gevoel van optimisme dat soms grenst aan euforie bij strategen en investeerders. Warren Buffet heeft het in zijn recente toespraak bij de resultaten van Berkshire over een bloeiende economie met ongebreidelde consumptie. Die context rechtvaardigt onze huidige overweging in aandelen, ook omdat obligaties het vooral moeilijk hebben sinds het begin van het jaar. Maar we blijven realistisch en zijn niet blind voor de mogelijke risico's die de machine kunnen doen sputteren. Hieronder enkele voorbeelden.