Black Friday

De kalkoenen in onze contreien zijn bij deze gewaarschuwd. Het is immers maar een kwestie van tijd totdat we, in slaafse navolging van de VS, ook hier Thanksgiving zullen vieren. Nadat eerder de échte Sinterklaas werd verdrongen door een afgekookte Amerikaanse versie, werd ook de aloude gewoonte van afslag op de prijzen in januari, op het Oude Continent al vervangen door Black Friday. Deze benaming vindt overigens zijn oorsprong in de donkerste dagen op de beurzen. Denk hierbij aan Black Thursday in 1929 en Black Monday in 1987. Toen donderden de aandelenkoersen ook met 30 % en 40 % naar beneden, net zoals de prijzen in de kledingwinkels op de eerste start van het koopjesseizoen in de VS. Vandaar de analogie.

Met de Zwarte Vrijdag waarop de vorige werkweek eindigde, werd tegelijk de koopjesperiode gelanceerd in de winkelstraten, maar keerde het begrip ook terug naar zijn origine, met aandelenkoersen die de ergste oplawaai in vele maanden moesten verduren.

De oplopende inflatie en rentevoeten hadden de beurzen in de voorafgaande weken al wat knikkende knieën bezorgd, maar dankzij de gunstige economische vooruitzichten, de verrassend sterke werkgelegenheidscijfers en kleinhandelsverkopen wisten de aandelenkoersen relatief goed stand te houden. De nieuwe variant van het covidvirus zond echter schokgolven over de financiële markten en wakkerde de vrees aan voor nieuwe, strenge lockdowns, wat kwalijke herinneringen oproept aan het eerste halfjaar van 2020. Begrijpelijk.

Voor een goed begrip, dit is de zoveelste variant van het oorspronkelijke virus, dat omwille van de brede verspreiding haast ongeremd kan experimenteren met mutaties in alle vormen en soorten. Het is slechts een kwestie van tijd tot er een nieuwe variant ontstaat die besmettelijker zal zijn en de vorige op het achterplan zal duwen. Dat deze nieuwe telg van de SARS-COV-2-familie echter een specifieke naam heeft gekregen van de Wereldgezondheidsorganisatie (en niet meer wordt aangeduid met een nummer, zoals al die andere) wekt echter zeer veel argwaan op en deed de beurzen struikelen.

Maar indien de analogie met de donkerste dagen in 2020 enigszins opgaat, dan houdt een dergelijke ontwikkeling ook belangrijke opportuniteiten in en zullen de bedrijven die een sterke performance leverden in die periode, opnieuw garant staan voor glansprestaties in de komende periode.

Het is echter evenzeer de vraag of de overheden met even drastische maatregelen kunnen reageren als in 2020. Maatregelen die, met alle respect, niet erg effectief zijn gebleken en hooguit de besmettingen wat hebben verschoven in de tijd.

Het enthousiasme dat gepaard ging met de breed gespreide vaccinaties, leidde tot overmoed. De vaccins hadden de kans op besmettingen weliswaar tot een tiende gereduceerd, maar als je dan concentraties van massa’s mensen toelaat die minstens 10 keer groter zijn dan voor de vaccinatie, dan geraak je natuurlijk niet veel vooruit in de strijd tegen het virus. Integendeel. Het onding juicht bij de gedachte aan een breder gespreide, meer geconcentreerde slachtofferpopulatie.

Maar misschien valt ook het virus zelf ten prooi aan dergelijke overmoed. Door een nog besmettelijkere, complexere versie van zichzelf op de markt te smijten, maait deze Frankenstein onder de covidvirussen tegelijk het gras weg van andere varianten. Indien we het geluk hebben dat deze omikronvariant mildere symptomen opwekt en een lagere fataliteitsgraad heeft, dan heeft het virus meteen ook zijn eigen doodvonnis getekend.

We gaan er hierbij vanuit dat de kracht van het virus hoe dan ook afgezwakt zal worden door de vaccins. Testen zullen deze stelling vanzelfsprekend moeten bewijzen, maar de eerste indicaties wijzen in de goede richting. Wat ons hierbij sterkt, is het feit dat deze Zuid-Afrikaanse variant rechtstreeks afstamt van de originele versie van het virus waartegen de huidige vaccins initieel ontwikkeld waren en misschien daarom efficiënter zijn tegen de omikron- dan de deltavariant. Overmoed treft dan niet alleen de mensensoort maar ook zijn virale vijand.

Maar dat is allemaal erg voorbarig. Het kan ook helemaal verschuiven naar de verkeerde kant want deze variant confronteert ons met een veel complexere structuur, die de effectiviteit van de huidige vaccins negatief kan beïnvloeden. Enerzijds, anderzijds … waar hebben we dat nog gehoord?

Niemand wil intussen de verantwoordelijkheid krijgen voor een verdere escalatie. Voorlopig worden er dus strengere maatregelen opgelegd aan het nachtleven en bepaalde reisbestemmingen, wat in Japan echter al geleid heeft tot een volledige ban van buitenlandse bezoekers. De overheid wil de zeer gunstige evolutie in Japan niet in gevaar brengen, nu het openbare leven er terug zo goed als normaal verloopt.

De ergste opsprong in besmettingsgraad is helaas terug te vinden in onze contreien. We laten onze noorderburen en de Oostenrijkers vechten om de tweede plaats, weliswaar op ruime afstand na onze knalprestatie. Objectieve redenen voor deze opzichtige escalatie kunnen we niet direct vinden. Noch de bevolkingsdichtheid, de concentratie van het wegennet, de leeftijdspiramide of de vaccinatiegraad bieden een afdoende verklaring voor verschillen van deze orde van grootte. Misschien testen we gewoon meer en beter en rapporteren we correcter … 

De omikronvariant is intussen wel in staat geweest om de aanhoudende stijgingen van grondstoffenprijzen en van de langetermijnrente (voorlopig?) af te remmen en heeft ook de vooruitzichten voor een eerste verhoging van de Amerikaanse beleidsrente verder in de tijd verschoven. 

We begonnen al te vrezen voor maart 2021 maar het verwachte tijdstip is enkele maanden verder in de tijd verschoven. Ook het verwachte aantal verhogingen van de kortetermijnrente is drastisch afgenomen, net zoals de voorziene verhoging van de Amerikaanse langetermijntarieven. Vorige week werd nog rekening gehouden met 35 basispunten rentestijging over de komende 12 maanden, nu slechts nog met hooguit 0,1 %. Een verschuiving van het verwachtingspatroon dat overigens ook de dollarkoers flink wat aan pluimen heeft gekost.

We houden vast aan een overwogen positie in aandelen en bevestigen onze oververtegenwoordiging in technologie en typische consumptiegerelateerde aandelen, vooral in de VS. Opvallend is dat de vooruitzichten van de farmaceutische sector in belangrijke mate zijn verbeterd.

Ook Japan, en meer bepaald zijn technologische sector, verdient aandacht. Europese aandelen blijven voorzichtig ondervertegenwoordigd omwille van de hogere politieke bereidheid voor drastische maatregelen om de infectiegraad terug te dringen, ondanks de hoge economische kostprijs.

Ook deze virusvariant krijgen we uiteindelijk in toom. Al was het maar omwille van zijn afschuwelijke naam.