Wat je moet weten als je een testament wilt opmaken

• Een testament is een document waarin je vastlegt aan wie je je bezittingen of een deel ervan nalaat wanneer je overlijdt.
• Je kunt een testament opmaken zolang je helder van geest bent, door de wet niet onbekwaam werd verklaard en je minstens 16 jaar bent. Tussen 16 en 18  jaar kun je in je testament slechts over de helft van je vermogen bepalingen uitwerken.
• Je kunt het altijd herroepen.
• Het kan maar door één persoon opgesteld worden. Je kan dus niet samen met jouw partner in eenzelfde document jullie testament opmaken.

Er zijn drie soorten testamenten:

Notarieel testament

• Een notarieel testament wordt opgemaakt door 1 notaris in aanwezigheid van 2 getuigen of door 2 notarissen.

• Dit testament is een authentieke akte en kan dus moeilijk betwist worden. 

• Je wordt juridisch ondersteund. Zo ben je zeker dat wat je wenst ook effectief uitgevoerd wordt na je overlijden.

Internationaal testament

• Een internationaal testament maak je schriftelijk op. In aanwezigheid van 2 getuigen bied je dit aan een notaris aan in en verklaar je dat dit je testament is en dat je de inhoud ervan kent. 

• Je hoeft het niet met de hand te schrijven, je mag het typen. 

• Je moet het dateren en ondertekenen.

Eigenhandig testament

• Een eigenhandig testament kun je opmaken zonder tussenkomst van een notaris. 

• Je moet het met de hand schrijven, dateren en ondertekenen. 

• Om zeker te zijn dat je testament ‘bovenkomt’ laat je het best registreren bij de notaris. 

Een testament dat door de notaris wordt opgemaakt of je eigenhandig testament dat je aan de notaris aanbiedt om te laten registreren, wordt opgenomen in een Centraal Register van Testamenten. Je naam, de datum van opmaak en de gegevens van de notaris worden geregistreerd. De inhoud van je testament blijft geheim zolang je leeft.

Je kunt een testament opmaken voor roerende goederen (bv. effectenportefeuille, geld, kunstwerken) en onroerende goederen (bv. woning, grond).

Je kunt ook bepalingen opnemen voor andere zaken dan bezittingen. Bijvoorbeeld:

• Je kunt aangeven wie bij voorkeur voogd van je minderjarige kinderen wordt als beide ouders overleden zijn.
• Je kunt regelingen opnemen voor je ‘digitale nalatenschap’. Moeten je berichten, blogs, … na je overlijden virtueel verder leven of juist niet? Als je paswoorden van socialemediasites opneemt en een ‘beheerder’ aanwijst voor deze informatie, kan dat gemoedsrust brengen voor je nabestaanden.

Op de goederen die je via een testament krijgt moet je erfbelasting betalen. De tarieven verschillen van gewest tot gewest en hangen af van de graad van verwantschap tussen de testator (diegene die het testament opmaakt) en de legataris (de erfgenaam).

De fiscale woonplaats van de testator gedurende de vijf jaar die voorafgaan aan zijn overlijden, bepaalt welk gewest bevoegd is. Woonde hij in meerdere gewesten? Dan telt het gewest waar hij in die periode het langst gewoond heeft.

Het voordeel van een testament is dat je niet onmiddellijk ‘armer’ wordt (dit in tegenstelling tot een schenking). Je behoudt je bezittingen tot aan je overlijden. Met een testament behoud je ook je financiële onafhankelijkheid. Je wettelijk pensioen is vaak onvoldoende om je levensstijl na het beëindigen van je actieve loopbaan te behouden. Een te grote vrijgevigheid tijdens je leven kan je op latere leeftijd zuur opbreken.

Een testament biedt veel mogelijkheden:

• Je kunt een of meer bezittingen aan een bepaalde persoon nalaten. Je kunt bijvoorbeeld de gouden halsketting waar je nichtje verzot op is aan haar nalaten.
• Je kunt ook je kleinkinderen begunstigen. Met als bijkomend voordeel dat de successiedruk vaak daalt omdat je je nalatenschap over meerdere personen spreidt.
• Je kunt een goed doel opnemen in je testament. Daardoor kan de erfbelasting lager zijn.