- Je taalkeuze wordt bewaard.
- Je kantoor wordt onthouden.
- Je sessie wordt beveiligd.
- Je krijgt de standaardversie van onze website te zien. De inhoud wordt niet aangepast aan jouw voorkeuren.
Wat moet je regelen als een familielid overlijdt?
Laatst bijgewerkt: 25-10-2021 | ⏱ 5 minuten
Als een familielid sterft, ben je diep getroffen. Je wilt tijd om je verdriet te verwerken maar tegelijk moet je heel wat regelen. De begrafenis moet georganiseerd worden, er komt een hele administratieve rompslomp op je af, … Hoe begin je eraan? We zetten de belangrijkste stappen voor jou op een rij.
Eerste stappen net na het overlijden
1. Laat het overlijden vaststellen
- Als iemand overleden is, moet dat officieel vastgesteld worden in de eerste uren na het overlijden. Er wordt dan een medisch attest van overlijden opgesteld. Daarop staan de datum en het uur van overlijden en de doodsoorzaak.
- Wie het attest opstelt, hangt af van waar het overlijden gebeurt:
- In het ziekenhuis of rusthuis zorgt de instelling zelf voor het medisch attest van overlijden.
- Gebeurt het thuis, dan moet je een dokter laten komen. Dat kan je huisdokter zijn of een dokter van wacht. Hij maakt het attest op.
2. Neem contact op met een begrafenisondernemer
Je kiest zelf de begrafenisondernemer. De prijzen kunnen sterk uiteenlopen dus het kan interessant zijn om een offerte te vragen.
Wat doet een begrafenisondernemer?
- Hij ontfermt zich over het lichaam van de overledene.
- Hij stelt samen met jou de doodsbrief op.
- Hij regelt heel wat administratieve formaliteiten.
3. Geef het overlijden aan bij de burgerlijke stand
Een overlijden aangeven doe je in de gemeente waar het overlijden gebeurde. Vindt de begrafenis in een andere gemeente plaats? Dan moet je ook daar aangifte doen. Gewoonlijk regelt de begrafenisondernemer die aangifte.
Om een overlijden aan te geven heb je deze documenten nodig:
- Het overlijdensattest opgesteld door een dokter
- De identiteitskaart van de overledene
- Eventueel het trouwboekje en rijbewijs van de overledene
- De identiteitskaart van de personen die het overlijden gaan aangeven
De gemeente stelt dan een overlijdensakte op. Je krijgt daarvan een uittreksel. Vraag meteen een aantal exemplaren want je hebt de overlijdensakte nodig om verschillende instanties te verwittigen: notaris, banken, verzekeringsmaatschappijen, ziekenfonds, werkgever, …
4. Verwittig eventueel de werkgever en de school van de kinderen
Werkte de overledene nog? Dan moet je zijn werkgever verwittigen. Als hij zelfstandige was, neem je best contact op met zijn boekhouder.
Heeft de overledene kinderen die nog naar school gaan? Informeer dan de school, hogeschool of universiteit van de kinderen. Vaak zorgen zij voor extra begeleiding en ondersteuning. Ze informeren je ook over het eventuele recht op een (hogere) studietoelage.
Wanneer een kind zijn moeder, vader of beide verliest, kan eventueel een verhoogde kinderbijslag uitbetaald worden. Meestal moet je hiervoor zelf niets doen. Het kinderbijslagfonds wordt automatisch geïnformeerd.
5. Neem contact op met de bank(en) en verzekeringsmaatschappij(en)
Neem contact op met de bank(en) en/of verzekeringsmaatschappij(en) waar de overledene rekeningen, een (levens)verzekering of een kluis had. Ben je niet of maar gedeeltelijk op de hoogte van de bank- en verzekeringszaken van de overledene? Dan kan Febelfin en de Belgische Vereniging van Banken en Beursvennootschappen je voorthelpen.
Banken hebben bij een overlijden twee wettelijke verplichtingen:
- Zij moeten de rekeningen van de overledene en zijn huwelijkspartner blokkeren.
- Zij moeten een fiscale lijst met een overzicht van alle tegoeden op naam van de overledene en zijn echtgenoot of echtgenote doorgeven aan de fiscale administratie die zich met de successie bezighoudt.
Bepaalde facturen kunnen wel nog betaald worden met de geblokkeerde rekeningen. Bijvoorbeeld de ziekenhuisrekeningen van de overledene en de begrafeniskosten.
Tip: Hoe een rekening deblokkeren?
Om de rekeningen te deblokkeren moet je aantonen wie de erfgenamen zijn. Dat kan met deze documenten:
- Een attest van erfopvolging (kun je opvragen bij het registratiekantoor of de notaris)
- Een akte van erfopvolging (wordt opgemaakt door de notaris). Dit is verplicht als er een huwelijkscontract of testament is of als een erfgenaam handelingsonbekwaam is
Alle erfgenamen of de notaris moeten dan de nodige instructies aan de bank geven om de tegoeden vrij te geven en op naam van de erfgenamen te zetten.
De langstlevende echtgenoot of de wettelijk samenwonende partner krijgt ondertussen een voorschot. Dit bedrag mag niet hoger zijn dan de helft van de tegoeden op de geblokkeerde rekeningen met een maximum van 5.000 euro.
Waar je zeker aan moet denken net na de begrafenis
Administratie
- Heb je de werkgever of boekhouder van de overledene nog niet op de hoogte gebracht? Doe dat dan zeker zo snel mogelijk na de begrafenis. Vraag na of de overledene een groepsverzekering, IPT of VAPZ had en bij welke verzekeringsmaatschappij.
- Was de overledene met pensioen? Dan brengt de gemeente de dienst Pensioenen automatisch op de hoogte. Je hoeft hier zelf niets voor te doen.
- Kreeg de overledene een vervangingsinkomen? Breng dan de dienst die dat uitbetaalt op de hoogte.
- Neem contact op met vakbond en ziekenfonds. Zij betalen vaak ook een deel van de begrafenis- of crematiekosten.
- Ga na welke verzekeringen (brand, hospitalisatie, …) de overledene had en breng de verzekeraar(s) op de hoogte. Beslis ook welke verzekeringen je wilt opzeggen of laten doorlopen.
- Beslis wat je doet met nutsvoorzieningen (gas, elektriciteit, …) en abonnementen van de overledene. Doe je niets? Dan lopen ze gewoon door.
- Laat eventueel de post doorsturen.
- Dien een belastingaangifte op naam van de overledene in binnen de normale termijnen.
Informeer naar overlevingspensioen
Ga na of je recht hebt op een (tijdelijk) overlevingspensioen. Alleen gehuwden komen daarvoor in aanmerking. Je kunt hiervoor terecht bij de federale Pensioendienst of het RSVZ (voor zelfstandigen).
Beslis wat er met de onroerende goederen van de overledene gebeurt
Met ‘onroerende goederen’ bedoelen we bijvoorbeeld de gezinswoning, een tweede verblijf, een garage, …. Je kan deze zelf bewonen, verhuren of verkopen.
Had de overleden een woning die hij verhuurde?
- Dan loopt het huurcontract gewoon verder. Je hebt als erfgenaam dezelfde rechten en plichten als de overledene.
- Wil je het huurcontract opzeggen? Dan moet je de opzegvoorwaarden respecteren.
Had de overledene een auto?
- Als je die verkoopt, moet je contact opnemen met de DIV om de nummerplaat te schrappen. Zeg ook de verzekering op.
- Gehuwden en samenwonenden kunnen de auto van hun overleden partner ook overnemen. Vraag in dat geval aan de DIV om de nummerplaat over te dragen. En vraag aan de verzekeringsmaatschappij wat de mogelijkheden zijn om de verzekering over te nemen of op te zeggen.
Tref de nodige regelingen voor de nalatenschap
- Ga na of de overledene een huwelijkscontract of testament opmaakte. Vraag het attest of de akte van erfopvolging aan. De akte is verplicht als er een huwelijkscontract of testament is of als een erfgenaam handelingsonbekwaam is.
- Beslis of je de nalatenschap aanvaardt, verwerpt of aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving.
- Bespreek de verdeling van de tegoeden op de rekeningen met alle erfgenamen en geef de instructies door aan de bank(en).
- Ga na of de overledene een levensverzekering had afgesloten en wie de begunstigde is. Geef de nodige instructies door om het kapitaal uit te keren.
- Wanneer je alle info hebt, moet je een aangifte van de nalatenschap indienen. Dat moet gebeuren binnen 4 maanden na het overlijden als de overledene in België gestorven is. De belastingadministratie kijkt deze na en berekent de erfbelasting. Nadat je de aanslag hebt ontvangen, moet je de verschuldigde erfbelasting betalen.
Stel eventueel een notaris aan, hij kan je helpen om alle stappen te doorlopen.
Meer weten?
Neem gerust ook contact op met een Argenta-kantoor bij jou in de buurt. Samen bekijken we wat Argenta voor jou kan doen.
Afscheid zonder zorgen
Wil je graag meer weten over beleggen? Of ben je helemaal overtuigd en wil je op beleggingstrip vertrekken?