Kwartaalupdate Q1 2021: De come-back van de industrie

De economische heropleving wist zich verder te hernemen en zo de positieve trend van eind 2020 verder te zetten, ondersteund door beter dan verwachte bedrijfsresultaten en steeds meer mogelijkheden tot vaccinatie. Dat zorgde voor een steeds optimistischer toekomstbeeld. De beursstijging was over het algemeen veel breder gedragen dan voordien (waar het vooral de technologieaandelen waren) en toch zijn er opvallende verschillen tussen diverse sectorgroepen en regio’s.

De PMI-cijfers, een belangrijke vooruitlopende indicator van economische activiteit, geeft in de onderstaande grafiek een duidelijk beeld. Vooral in de industrie zijn de economische indicatoren en verwachtingen positief geëvolueerd. De dienstensector ondervindt in zijn totaliteit de grootste impact bij een herneming van het aantal coronabesmettingen en de beperkende maatregelen als gevolg. Zo zijn reizen en openbare activiteiten op veel plaatsen nog zeer beperkt. Zolang de massale verspreiding van het coronavirus zich voortzet, blijft de dienstensector in lastig vaarwater verkeren. Ooit moet dat keren, maar door de nieuwe besmettingsgolven blijft het in de nabije toekomst moeilijk. En wanneer alles weer normaal verloopt zal het nog een tijd duren vooraleer de volledige schade is weggewerkt. Het is dan ook niet ondenkbaar dat dit in sommige gevallen tot een faillissement zal leiden. Daarom is de economische steun van de overheden momenteel zo belangrijk. Toch is er licht aan het einde van de tunnel met de toenemende vaccinatiegraad, ook al verlopen de vaccinaties op sommige plaatsen trager dan oorspronkelijk verwacht. De trend is gezet voor wereldwijde vaccinatie. Dat is momenteel de belangrijkste remedie tegen een heropleving van het virus.

Het verschil tussen diensten en industrie is ook te zien binnen verschillende regio’s. De Verenigde Staten hebben zich op economisch vlak de laatste maanden het meest veerkrachtig getoond. Het grote contrast met de industrie valt niet te ontkennen, hoewel de dienstensector heel recent zijn achterstand lijkt in te halen. De Verenigde staten hebben dan ook aangegeven enorm sterk te gaan inzetten op infrastructuur, wat deze trend in de toekomst nog zou kunnen versterken in het voordeel van de industrie.

De economische verwachtingen van Europa evolueerden ook in de goede richting, met goede beursresultaten als gevolg. Enerzijds komt Europa vaak trager op gang dan de Verenigde staten, maar de verwachtingen zijn er ook lager, waardoor ze sneller positief kunnen verrassen. Toch lijkt Europa te slagen in zijn inhaalbeweging. De Europese Green Deal kan de industriële sector nog een extra duwtje in de rug geven.

Ten slotte vielen de verwachtingen voor China wat terug. Het was anderzijds China dat het snelst terug economische groei kon optekenen nadat de pandemie uitbrak, maar die groei aanhouden lijkt moeilijker dan verwacht. Voor de financiële markt kwam dit volledig onverwacht, met een neerwaartse correctie als gevolg. In de tweede jaarhelft van 2020 namen we al gedeeltelijke winst door ons sterk overgewicht in China te halveren.

De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden zorgt voor meer stabiliteit en kiest een duidelijk pad. Een meer voorspelbaar beleid zorgt voor minder onaangename verrassingen. Het was dan ook een opluchting voor de financiële markten dat de inauguratie, na enkele gespannen weken, uiteindelijk zonder al te veel incidenten verliep. In de eerste maanden van zijn presidentschap slaagde Joe Biden erin om een gigantisch fiscaal steunpakket van 1.900 miljard dollar goedgekeurd te krijgen. Dit pakket moet de Amerikaanse burger, bedrijven en lokale overheden helpen om deze onzekere tijden financieel door te komen. Als kers op de taart werd  ook een gigantisch plan aangekondigd om op grote schaal infrastructuurwerken uit te voeren. De keuze voor infrastructuurwerken is een zeer gunstig signaal voor de toekomstige industriële activiteit.

De financiële markten kregen nog extra wind in de zeilen door positief nieuws over steeds meer werkende vaccins tegen het coronavirus. Tegelijkertijd begon de wereld op grote schaal met het toedienen van de eerste vaccins. Het werd al snel duidelijk dat vaccineren op grote schaal een zeer complexe oefening is. Er ontstonden grote efficiëntieverschillen tussen verschillende landen. Deels door leveringsproblemen, producenten konden niet aan hun belofte voldoen. Europa maakte de radicale keuze om de export te belemmeren naar landen die al verder staan met hun vaccinatieprogramma, of naar landen die amper exporteren naar Europa.

Ondanks deze obstakels was het bij het uitbreken van de pandemie ondenkbaar dat er zo snel verschillende vaccins met een hoge efficiëntie ontwikkeld en beschikbaar zouden zijn. Op dat vlak is er dus zeker nog ruimte voor optimisme. Zolang de vaccinatiegraad de komende maanden blijft toenemen.

Buiten de organisatorische problemen onstonden er nieuwe besmettelijke varianten van het coronavirus. Zo ontstonden de Britse, Zuid-Afrikaanse en ook de Braziliaanse variant. Gelukkig blijken de vaccins ook tegen deze varianten te werken, weliswaar soms met een lagere efficiëntie.

De laatste weken ervaren we jammer genoeg opnieuw een versnelling van het aantal besmettingen. Ondanks dit slechte nieuws kijkt de beurs op langere termijn en gaat ze uit van een sterke verbetering tegen het einde van het jaar, met dank aan de steeds hoger wordende vaccinatiegraad. Momenteel bevinden veel landen zich in een race tussen het aantal vaccinaties en het aantal besmettingen (zie grafiek). Eerder dit jaar gaven we al aan dat het vooruitzicht op massale vaccinatie ons hoop geeft dat de economieën later dit jaar terug geopend kunnen worden en dat een deel van de verloren consumptie en investeringen van het afgelopen jaar ingehaald kunnen worden door de bevrijde consumenten en bedrijven. Zolang de wereld gestaag blijft verder vaccineren is er licht aan het einde van de tunnel.

In februari ging de langetermijnrente in Europa en de Verenigde Staten plots snel de hoogte in. Het was vooral de snelheid van de stijging waaraan de markt zich had mispakt. Hierdoor werd de markt voor een korte tijd opgeschrikt, ook uit schrik voor een verdere stijging en een ontsporing van inflatie. Opvallend was dat de rentebeweging zich vooral profileerde in de Verenigde Staten, terwijl die in Europa nog relatief beperkt bleef. Deze stijging is te verklaren door enerzijds de hogere verwachte economische groei, en anderzijds de angst dat de inflatie te sterk zou toenemen. Hogere rente door hogere verwachte economische groei hoeft geen probleem te zijn, zeker niet voor aandelen.

In de daaropvolgende weken daalde de langetermijnrente terug, vooral in Europa. Deze rentebeweging was sterk afhankelijk van de reacties vanuit de centrale banken. De Federal Reserve (= FED) en de Europese Centrale Bank (= ECB) hebben zich heel anders opgesteld tegenover deze toename van verwachte inflatie en een snel toenemende langetermijnrente. We houden rekening met deze inflatieverwachtingen. Die zijn in de Verenigde Staten al zeer hooggespannen, terwijl er in Europa relatief minder inflatie wordt verwacht. De huidige inflatie ligt voor zowel Europa als de Verenigde Staten nog ver onder de target van 2 %.

De FED streeft een gemiddeld inflatieniveau van 2 % na en heeft bevestigd er geen probleem mee te hebben dat de inflatie dit niveau overstijgt zodat de voorbije periode van lage inflatie gecompenseerd kan worden. Hierbij geeft de Amerikaanse centrale bank een sterk signaal dat ze de langetermijnrente niet wil beïnvloeden door deze kunstmatig laag te houden.

Vanuit de ECB was er meer bezorgdheid en er werd dan ook aangekondigd dat er binnen de aankoopprogramma’s bijkomend obligaties opgekocht zouden worden. Daardoor kon de Europese rente terug dalen. De ECB maakt hiermee duidelijk dat zij de langetermijnrente laag wil houden, of althans een snelle stijging wil vermijden.

Door deze uiteenlopende beleidskeuzes is het renteverschil (zowel nominaal als reëel) tussen de Verenigde Staten en Europa nog groter geworden. Dat maakt de dollar terug interessanter en kan leiden tot een verdere appreciatie van de munt.