We hebben enkel onze ogen om te schreien 2.0

In een diepe zucht van opperste vertwijfeling, schreef de geroemde sportjournalist zich meteen de eeuwigheid in, nadat Fiorenzo Magni in 1951 voor de derde opeenvolgende keer het zegegebaar in de Ronde van Vlaanderen maakte en er weeral geen enkele Belg een noemenswaardige prestatie had neergezet. Wist hij veel dat er toen ergens in Brussel een kleuter reeds diepe indruk maakte op zijn driewieler en er in de Antwerpse Kempen een jong wielertalent net aan de deur ging kloppen. En van Johan, Eric en Tom kon hij ook nog nooit gehoord hebben.

Kortom: er is altijd wel reden voor hoop in de toekomst, hoe duister het heden er ook uitziet.

De hoop op de financiële markten berust nu volledig op de verwachte economische steunmaatregelen en verdere rentedalingen door de Fed, de ECB, de Japanse en Chinese centrale bank. En het feit dat het virus zichzelf opbrandt wanneer de temperatuur in het Noordelijk halfrond begint te stijgen. De onzekerheid hieromtrent is echter zeer groot, wat zich vertaalt in een sterk gestegen volatiliteit op de aandelenbeurzen.

De draconische maatregelen ten spijt kan de verspreiding in Europa blijkbaar alleen worden vertraagd maar niet afgeremd. Hoewel, de ervaringen in China en Zuid-Korea geven aan dat het aantal nieuwe besmettingen sterk kan worden gereduceerd mits doortastende en ingrijpende maatregelen. Dit laatste is echter niet het meest typische kenmerk van de EU, waar - alleszins volgens President Trump - te lang werd getalmd, in een poging om geit én kool te sparen. Zachte heelmeesters zijn echter niet gekend voor de effectiviteit, zodat er nadien erg verregaande maatregelen moeten worden getroffen, waardoor de Europese economie ongetwijfeld (tijdelijk) in een recessie zal belanden.

De recente ban op reizen vanuit Europa naar de VS is symbolisch van de allerzwaarste orde. Een dergelijke vernedering is Europa weliswaar sedert mensenheugenis niet meer te beurt gevallen, maar deze maatregel is begrijpelijk. Enerzijds heeft Trump een zondebok nodig waaraan het sterk oplopende aantal besmettingen in de VS kan worden toegewezen, anderzijds is het wellicht niet onjuist om te beweren dat men op het oude continent erg lang gewacht heeft om de grenzen af te sluiten.

Ook in de VS begint de vrees voor een langdurige recessie toe te nemen omdat het onwaarschijnlijk is dat het vertrouwen in sommige sectoren snel kan terugkeren. Vliegtuigbouwers en luchtvaartmaatschappijen kijken aan tegen megaverliezen. Of de consumenten snel geneigd zullen zijn om hun oude reisgewoonten en bestedingspatronen terug op te pakken, is een open vraag. Voor cruiseschepen, reisbureaus, hoteluitbaters en restaurantketens, die zowel inzake jobs als aanwezigheid in de beursindices een zwaargewicht vormen, ziet de korte termijn er niet best uit, zelfs na een stabilisatie van het virus. Om evidente redenen lijkt ook de olie- en energiesector voor geruime tijd te mijden, terwijl de financiële instellingen (vooral in de eurozone) weinig baat hebben bij de verwachte, verdere rentedalingen.

Gelukkig hebben wij weinig of geen blootstelling in deze sectoren. In de oliesector en in banken bedraagt ons beleggingsgewicht al geruime tijd exact 0 %. Cruiseschepen werden eerder al verwijderd omwille van hun zwaar vervuilende uitstoot en in de reissector is onze aanwezigheid slechts marginaal. Onze zwaarste accenten liggen in technologie, nutsbedrijven, biotech en farma. Hierbij zijn we vanzelfsprekend niet immuun voor de ongeziene schokken op de markten, maar is er een grotere kans op een sneller herstel.

Dit herstel is in belangrijke mate afhankelijk van de economische en monetaire stimuli die moeten worden opgelegd om de recessie zo kort mogelijk te maken en de opwaartse beweging zoveel mogelijk kracht bij te zetten.

In de VS liggen verschillende opties ter bespreking. De vrees is daar dat de Democratische partij omwille van haar parlementaire meerderheid de gesprekken te lang zal laten aanslepen. Als de economie verder wegzinkt, kan immers aan de zittende president worden verweten dat hij niet adequaat heeft gehandeld. Maar dat is echter een erg gevaarlijke en te doorzichtige politieke strategie, die averechts kan werken. De voorgelegde plannen zijn alleszins van substantiële orde en kunnen de economie in belangrijke mate ondersteunen, onder de voorwaarde dat het virus ook in de VS stabiliseert. 

Ook van de centrale bank wordt nog een fundamentele ingreep verwacht waarbij de beleidsrente nog (minstens) 50 basispunten zal worden verlaagd (waarschijnlijk op 18 maart) en de liquiditeitsvoorzieningen voor banken in belangrijke mate worden opgetrokken om de ontwikkeling van een credit crunch te snel af te zijn.

Stel je voor: als de bedreiging van het virus effectief afneemt en de Amerikaanse economie in het tweede semester geconfronteerd wordt met dergelijke steunmaatregelen en extreem lage rentetarieven …

De zin waarmee dit droomscenario wordt beschreven, begint helaas met het woord als. Zoals gekend is dat één van de langste woorden in de Nederlandse (of andere) fictieliteratuur. Maar helemaal kansloos is dit scenario overigens niet.

In tegenstelling tot de weelde in mogelijke opties waarover de VS beschikt, heeft de eurozone in het recente verleden al flink wat monetaire pijlen verschoten. Overigens zonder het beoogde doel te bereiken. De economische groei bleef immers bedenkelijk zwak, zelfs voor de uitbraak van het virus.

Toch verwachten we nog een verdere daling van de beleidsrente, waarbij het depositotarief naar -0,6 % wordt gebracht. Deze stap wordt best voorzien van begeleidende maatregelen om de banksector geen additionele schok te bezorgen. Waarschijnlijk zal dat gebeuren op basis van een verdere extreem goedkope leningsfaciliteit voor banken, via de zogeheten TLTRO. Ook het plafondtarief van de ECB (de reporente) kan onder nul worden geduwd. Enkele positivo’s spelen ook met de idee dat de Europese centrale bank futures op de Europese aandelenmarkten gaat opkopen…

Als voornaamste maatregel wordt echter verwacht dat het QE-programma terug wordt opgestart met minstens een verdubbeling van het aangehouden pakket aan obligaties. Hiervoor moeten echter een aantal zelfopgelegde beperkingen worden geannuleerd. Hopelijk leidt dat niet tot een politiek debat tussen de EU-lidstaten.

Van beleggers wordt intussen veel geduld gevraagd. Engelengeduld zelfs, in combinatie met stalen zenuwen, nadat de beurzen eerst naar topniveaus werden gejaagd omdat 2020 zich initieel aankondigde als een uitstekend beursjaar omwille van de lage rente en de mondiaal sterk verbeterde groeiperspectieven na het Amerikaans-Chinese handelsakkoord.

Tot er ergens diep in het Chinese binnenland iemand het nodig vond om een vleermuis op te eten. Enkel omwille van bijgeloof, want het blijkt niet eens lekker te zijn.